در گذشته، براي ارسال پيام های محرمانه از جوهرهاي نامريي استفاده مي شد و پس از رسيدن، نوشته هاي پيام را به صورت مريي و مشخص در مي آوردند.

جوهرهاي نامريي، نوعي شناساگر اسيد باز با پايه ي آبي هستند كه در اثر تماس با هوا، رنگ خود را از دست مي دهند. متداول ترين شناساگرها براي تهيه ي چنين جوهرهايي، فنول فتاليين و تيمول فتاليين هستند.  هنگامي كه اين شناساگرها در حالت محلول، در برابر هوا قرار مي گيرند اسيدي تر شده، تغيير رنگ مي دهند. در تهيه ي جوهرهاي نامريي مي توان از شناساگرهاي متفاوت استفاده كرد و از خاصيت تغيير رنگ آن ها بهره گرفت.

در گذشته، براي ارسال پيام های محرمانه از جوهرهاي نامريي استفاده مي شد و پس از رسيدن، نوشته هاي پيام را به صورت مريي و مشخص در مي آوردند.

جوهرهاي نامريي، نوعي شناساگر اسيد باز با پايه ي آبي هستند كه در اثر تماس با هوا، رنگ خود را از دست مي دهند. متداول ترين شناساگرها براي تهيه ي چنين جوهرهايي، فنول فتاليين و تيمول فتاليين هستند.  هنگامي كه اين شناساگرها در حالت محلول، در برابر هوا قرار مي گيرند اسيدي تر شده، تغيير رنگ مي دهند. در تهيه ي جوهرهاي نامريي مي توان از شناساگرهاي متفاوت استفاده كرد و از خاصيت تغيير رنگ آن ها بهره گرفت.

جوهرنامريي چگونه عمل مي كند؟

هنگامي كه جوهر، روي ماده اي متخلخل افشانده مي شود آب آن با كربن دي اكسيد موجود در هوا واكنش مي دهد و كربنيك اسيد توليد مي كند. خنثي كردن اسيد توسط سديم هيدروكسيد، با تغيير رنگ شناساگرها سبب از بين رفتن اثر لكه مي شود. واكنش هاي انجام گرفته به اين شرح است:

جوهرنامريي بسازيم

مواد مورد نياز:

0.1 گرم تيمول فتاليين براي جوهر آبي يا فنول فتاليين براي جوهر سرخ، 90 mL آب، 10mL  اتانول، 20 قطره محلول سديم هيدروكسيد 3M  يا 10 قطره محلول 6M

تهيه ي محلول  NaOH

با حل كردن 12g سديم هيدروكسيد در آب و رساندن حجم محلول به 100mL ، محلول 3M  سديم هيدروكسيد به دست مي آيد.

روش كار

1- تيمول فتاليين يا فنول فتاليين را در اتانول حل كنيد.

2- 90 ml آب به آن بيفزاييد و آن را به هم بزنيد تا محلولي شيري رنگ تشكيل شود.

3- از محلول سديم هيدروكسيد به محلول شيري رنگ بيفزاييد تا محلول آبي تيره يا سرخ تيره تشكيل شود.

4- قطره اي از جوهر را روي پارچه ي نخي بريزيد. اثر جوهر روي كاغذ با هوا برهم كنش كم تري دارد. در نتيجه واكنش تغيير رنگ در زمان طولاني تري روي مي دهد.

پس از چند ثانيه لكه ناپديد مي شود. pH محلول جوهر 10 يا 11 است اما پس از تماس آن با هوا، pH آن به حدود 5 مي رسد. اين لكه پس از خشك شدن، اثري سفيدي روي پارچه به جا مي گذارد كه در نتيجه ي شست و شو با آب پاك مي شود.

اگر يك تكه پنبه ي آغشته به آمونياك را روي لكه بكشيد، رنگ جوهر دوباره بر مي گردد.

حال اگر پنبه ي آغشته به سركه را روي لكه بكشيد يا روي لكه بدميد، رنگ آن دوباره از بين مي رود و لكه ناپديد مي شود.

هشدار

_ جوهرنامريي را به صورت كسي نپاشيد و از تماس آن با چشم بپرهيزيد.

_ در استفاده از محلول سديم هيدروكسيد احتياط كنيد و در صورت تماس آن با پوست، محل را با آب فراوان بشوييد.

منبع:رشد